نکات تکمیلی شیرآلات ساختمانی
کاربرد شیرآلات : به جز قطع و وصل جریان آب و تنظیم جریان و ترکیب آب سرد و گرم با هم ویژگی دیگر شیرآلات بهداشتی از لحاظ زیبایی و نمای داخلی ساختمان است که امروزه به اولویت اول تبدیل شده و نکته بعدی صرفه‌جویی در مصرف آب است.
مشخصات فنی شیرآلات (مخصوص کلیه شیرآلات)
به طور کلی شیرآلات از دو جنس آلیاژ برنج یا سرب خشک ساخته میشوند و تنها روکش‌های آنها میباشد که تفاوت‌های ظاهری در آنها ایجاد میکند. از میان این دو جنس برنج بهتر از سرب خشک عمل کرده زیرا سرب پس از مدتی دچار خوردگی میشود و علاوه بر آن از نظر بهداشتی نیز زیانهایی را در پی خواهد داشت، برای همین امر استفادهاز شیر اشپزخانه سرب اصلا توصیه نمی شود و صدمه زیادی به سلامتی انسان می زند. به همین دلیل این نوع شیرآلات از نظر استاندارد مورد تایید نمیباشند و غیر بهداشتی محسوب میشوند.
قوانین استاندارد یک شیراستاندارد ، نکات تکمیلی شیرآلات ساختمانی
مطابق استاندارد ۶۶۷۹ و ۱۵۴۶ کلیه قسمت‌های فلزی بکار رفته در ساخت شیرآلات بهداشتی (به استثنای دستگیره) از آلیاژ برنج باید باشند.
در هر صورت قطعات در تماس با آب نباید از آلیاژ برنجی با بیش از ۲/۵ درصد سرب باشند. انواع روکش‌هایی که برای شیرآلات کاربرد بیشتری دارند عبارتند از: برنج، برنز، مس و استیل که از میان آنها اگر استیل استنلس اصل باشد، از دیگر اجناس بهتر میباشد. چرا که هم مقاومت بهتری در برابر پوسیدگی دارند و هم به علت ظاهر کمتر آن لکه‌های آب را نشان می‌دهد و از لحاظ زیبایی هم مناسب‌تر میباشد.
موارد دیگر هم مثل برنز یا مس تنها آبکاری برنز و مس هستند و بیشتر جنبه تنوع بخشی را دارند و شاید به خاطر رنگ زرد یا قرمزی که دارند حس نوستالژیک به خریداران بدهند.
کلیه مواد مورد مصرف در ساخت شیرآلات بهداشتی که در تماس با آب هستند، باید از جنسی انتخاب شوند که در مقابل آب تا دمای ۹۰ درجه سانتیگراد و محیط استفاده مقاوم باشند و حین مصرف هیچگونه خوردگی نسبت به سایر قطعات مورد استفاده در شیر نداشته باشند. همچنین نباید سمی باشند و تغییری در کیفیت ظاهر و رنگ، بو و طعم آب آشامیدنی مصرفی ایجاد نکنند.
و نباید منجر به رشد باکتری و به خطر افتادن سلامت انسان شوند.
سطوح خارجی آب کروم داده شده و پوشش نیکل کروم باید مطابق الزامات استانداردهای بندهای ۲-۲ و ۶-۲ استاندارد شماره ۶۶۷۹ باشند. بعد از جنس فلز مورد استفاده در شیرآلات، آبکاری دارای اهمیت فراوان میباشد که می‌تواند در مقاومت شیر تاثیر بسزایی داشته باشد و هرچه کیفیت آبکاری بهتر باشد شیرآلات دیرتر فرسوده میشوند.
مثلاً اگر شیرآلاتی دارای آبکاری ۲۵ میکرونی باشد و روکش آن هم استیل واقعی باشد، از نظر کیفی عمری بسیار طولانی مطمئنا دارد. حداقل ضخامت آبکاری برای نیکل ۱۰ میکرون و کروم ۰/۳ میکرون میباشد. در مورد شیرهای مخلوط آب گرم در سمت چپ و آب سرد در سمت راست قرار میگیرد.
انواع شیرآلات شامل شیرآلات ساده ، کلاسیک، اهرمی، پدالی، چشمی (اتوماتیک) است که در ادامه درباره هر کدام از این شیر ها توضیح داده می شود، با ما همراه باشید.
در گذشته تنها شیرهای واشری در بازار موجود بود اما اکنون شیرآلات بسیار متنوعی را در چهار گروه واشری، پدالی، اهرمی و چشم الکترونیکی که به چشمی معروف شده اند، در انواع مدلها و رنگ‌ها می‌توانیم ببینیم. آلیاژ برنج گران‌تر از سرب میباشد و تولید کنندگان متخلف تا حد امکان از سرب استفاده می‌کنند تا هزینه تولید خود را کاهش دهند.
شیرآلات ساده ، نکات تکمیلی شیرآلات ساختمانی
شیری میباشد که تنها برای کنترل جریان آب نصب میشوند و عمل مخلوط کردن آب سرد و گرم مانند شیرهای مخلوط را انجام نمی‌دهند. این شیرها دارای اجزای زیر میباشند که با بیشتر شیرهای دیگر، مشابه هستند.
بدنه
دیسک : که در شیرهای توپی و مخروطی همان توپ یا استوانه مخروطی میباشد.
نشیمنگاه : که محل نشستن دیسک و یا واسط بدنه و دیسک یا همان واشر میباشد. اغلب از جنس نرمی ساخته میشود تا کار آب‌بندی را انجام دهند.
دسته و فلکه : فلکه یا دسته به دیسک وصل میشوند. معمولاً با چرخاندن فلکه شیر باز یا بسته میشوند.
شیرآلات پدالی ، نکات تکمیلی شیرآلات ساختمانی
بهترین گزینه برای اماکن عمومی می باشند، شیرهای پدالی یا غیر لمسی به دلیل عدم نیاز به انرژی مانند برق و باتری در قیاس با شیرهای الکترونیکی میباشد. اما آنها هم در هنگام استفاده با مشکلاتی مواجه میشوند. در مدلهای جدید شیرهای پدالی قابلیت تنظیم مقدار دمای آب سرد و گرم و پدال جمع‌شونده جهت سهولت نظافت در نظر گرفته شده است و بر مزیت‌های آن افزوده. این شیرها در مکانهایی مانند مدارس، بیمارستانها، کلیه مراکز پزشکی، هتل‌ها، مساجد، رستوران‌ها و … قابل استفاده هستند.
از دیگر مزایای انواع پدالی و چشمی عدم تماس دست با شیر میباشد که مانع انتقال بیماریهای واگیردار عفونی و پوستی میشوند و به خاطر سرعت قطع آب در میزان مصرف آب و حتی انرژی نیز صرفه‌جویی میشود. از این رو برای اماکن عمومی بهترین انتخاب میباشند.
درباره شیرهای اهرمی ، نکات تکمیلی شیرآلات ساختمانی
شیرهای اهرمی خود به دو مدل ایستاده و دیواری تقسیم میشوند که نوع ایستاده معمولاً در روشویی و سینک ظرفشویی استفاده میشود و نوع دیواری در حمام و توالت مورد استفاده میباشد. البته گاهی از نوع دیواری نیز در روشویی و سینک ظرفشویی استفاده می‌کنند. در شیرهای اهرمی به جای مغزی از یک کارتریج استفاده می‌کنند. کارتریج‌ها در دو نوع پلاستیکی و سرامیکی موجود میباشند که نوع سرامیکی آن مرغوب‌تر میباشد و محصول کشورهای اروپایی به خصوص اسپانیا و ایتالیا است.
نوع پلاستیکی آنها از رینگ‌های پلاستیکی o شکل درون یک کارتریج استوانه‌ای برای کنترل جریان آب استفاده میکند. برخی شیرها و سردوش‌ها نیز به چراغ‌های LED مجهز هستند که جنبه تزئینی دارد. در این نوع شیرها بر اساس دمای آب رنگ چراغ های LED تغییر میکند و این چراغ‌ها انرژی خود را از فشار آب بدست آورده و نیاز به برق و باتری ندارند. برخی شیرها هم مجهز به سیستم نمایش دمای آب میباشند. در ساخت این شیرها استاندارد ۶۶۷۹ موسسه استاندارد ایران باید رعایت شود.
شیرآلات کلاسیک ، نکات تکمیلی شیرآلات ساختمانی
دسته‌ای دیگر از شیرها، شیرهای واشری یا کلاسیک میباشند که باید مطابق استاندارد ۱۵۴۶ موسسه استاندارد ایران ساخته شوند.
شیرآلات چشمی ، نکات تکمیلی شیرآلات ساختمانی
در برخی شیرآلات الکترونیکی با استفاده از وبلاتور که هوا را داخل آب میکند و آب را بصورت حباب بیرون می‌ریزد، صرفه جویی بیشتری در مصرف آب میشود. البته با نصب سرشیرهای مختلف و ترکیب هوا و آب در انواع دیگر شیرآلات نیز می‌توان مصرف آب را کاهش دهیم. اساس کار شیرآلات الکترونیکی بر مبنای ارسال و دریافت نور مادون قرمز است یعنی کاملاً الکترونیکی است و بدون تماس دست و تنها با قرار دادن دست مصرف کننده در میدان دید سنسورهای مادون قرمز شروع به کار می‌کنند.
همچنین قابلیت استفاده همزمان از برق و باتری را دارند و در صورت قطع برق از باتری استفاده می‌کنند. در صورتی که یک جسم ثابت در مقابل سنسور قرار گیرد بعد از یک مدت زمان مشخص مثلاً ۴۵ ثانیه جریان آب قطع میشود. همچنین جهت صرفه جویی در مصرف آب سردوش‌هایی نیز در بازار موجود میباشد که با ترکیب آب و هوا و کنترل جریان خروجی آب و حالت‌های مختلف پاشش می‌تواند تا ۵۰% مصرف آب را کم کند.
در مورد شیرهای چشمی می‌توان از باتری به جای برق استفاده کنیم ولی قیمت شیرهای چشمی گران میباشد.
شیرآلات پیسوار ، نکات تکمیلی شیرآلات ساختمانی
شیر ساده‌ای میباشد که معمولاً قبل از اتصال لوله‌های آب سرد و گرم به شیرهای مخلوط نصب میشود. در واقع رابط بین لوله‌کشی و شیر مخلوط میباشد و هدف از نصب آن این میباشد که در صورت خرابی شیرهای مخلوط با بستن آنها بتوانیم جریان آب را قطع کنیم و به تعمیر و یا تعویض آنها بپردازیم. شیرآلات پیسوار معمولاً یا از جنس برنج و با آب کاری نیکل کروم میباشند و یا از جنس پلاستیک‌های فشرده هستند و البته امروزه بیشتر از شیرهای پیسوار فیلتردار که دارای فیلتری از جنس استنلس استیل میباشند استفاده میکنیم تا از ورود اجسام خارجی به داخل شیر مخلوط جلوگیری شود و از کارتریج شیر اهرمی محافظت میشود. استفاده دیگر شیرآلات پیسوار برای پر کردن سیفون توالت فرنگی میباشد.
نکات مهم که برای خرید شیرآلات باید رعایت کنیم :
شیرآلات معمولاً بصورت کلی یا یک ست کامل خریداری میشوند. یک ست کامل شیرآلات معمولاً شامل:
شیر حمام، شیر روشویی، شیرتوالت ، شیر سینک ظرفشویی میباشد. همچنین شیر سینک ممکن میباشد با علمی ثابت یا علمی متحرک که اصطلاحاً شاوری گفته میشود خریداری شوند. شیرآلات پیسوار نیز در سایزهای ۱/۲ و ۳/۸ در بازار موجود میباشد و باید به پلاستیکی یا برنجی بودن آن توجه کنیم.
بسیاری از برندهای معروف جهان برای کاهش هزینه‌های تولید و البته ارزان شدن محصولاتشان با استفاده از شرکت‌های تولیدی چینی تحت لیسانس، محصولاتشان را روانه بازار هدف کرده اند. بنابراین نمی‌توان زیاد به نام‌های کشورهای اروپایی در این صنعت دل ببندیم. برای خرید شیر ابتدا نوع شیر را باید مشخص کنیم که بستگی به محل مصرف دارد. امروزه شیرآلات اهرمی محبوب‌ترین نوع میباشد. اما برای مکانهای عمومی یا مکانهایی که بحث صرفه‌جویی آب اولویت دارد باید به سراغ شیرآلات پدالی و چشمی برویم و اگر به دنبال شیرآلات ارزان قیمت میباشیم و سهولت استفاده زیاد برایمان مهم نیست شیرهای واشری توصیه میشود.
