شیرآلات کشویی یکی از پرکاربردترین نوع شیرآلات صنعتی است که برای قطع و وصل کردن در زمینه صنعت آب به خصوص آب آشامیدنی و همچنین سیالاتی که دمای کمتر از هشتاد درجه سانتیگراد دارند، مورد استفاده قرار می گیرند. نحوه عملکردشان به این صورت است که یا به طور کامل باز و یا کاملاً بسته بوده و امکان کم و زیاد کردن فشار آب در مسیر وجود ندارد، به همین دلیل در مسیر لوله کشی برای کنترل فشار نباید از آن استفاده کرد.
انواع شیرآلات کشویی:
- کشویی زبانه لاستیکی
- کشویی زبانه فلزی: که بهترین نوع شیرآلات کشویی هستند.
انواع شیرآلات کشویی از نظر نوع سیت و دیسک:
- شیرآلات کشویی موازی:
این مدل از دو دیسک به صورت موازی با یکدیگر تشکیل شده است که فشار آب کمک میکند تا دیسک به سیت در سمت خروجی فشرده شود، و بدین صورت آب بندی بهتر انجام میگیرد. هر چقدر فشار آب بیشتر باشد، آب بندی در طرف خروجی بهتر است. اما اگر فشار کم باشد آب بندی دیسک با مشکل روبرو می شود. اگر در این نوع از فنر استفاده شده باشد، فنر باعث می شود که در دمای بالا اختلالی برای عملکرد دیسک به وجود نیاید.
- شیرآلات کشویی گووه ای:
این مدل پرکاربردترین است، که لبه پایینی این مدل به شکل یک گووه بوده و کاملاً صاف نمی باشد. با توجه به شکل ظاهری دیسک در این مدل، فرسایش بین دیسک و نشیمنگاه بسیار کم است، بهمین خاطر تفاوتی ندارد که فشار آب کم باشد یا زیاد در هر صورت آب بندی به خوبی انجام می شود.
- شیرآلات کشویی گیوتینی:
در این مدل، دیسک مانند چاقو عمل می کند، به این صورت که با قدرت زیاد جریان آب را مسدود می کند. از آنجا که این مدل در سیالاتی که ویسکوزیته بالایی دارند خیلی خوب عمل می کند از لحاظ شکل و ظاهر، باریک تر و سبک تر از شیرهای کشویی معمولی هستند.
- شیرآلات کشویی کانال دار:
در این مدل قسمت پایین دیسک سوراخی به اندازه خط لوله دارد. وقتی که شیر باز باشد این سوراخ در راستا و مسیر لوله قرار می گیرد و سیال از آن عبور می کند. با بسته شدن شیر، نیمی دیگر از قسمت پایینی دیسک در مسیر سیال قرار میگیرد و جریان سیال را مسدود می کند. از این مدل شیرها در خطوط انتقال نفت خام و گاز طبیعی استفاده میشود.
مزایای شیرآلات کشویی:
- باز و بسته شدن آسان در مسیر لوله کشی.
- آب بندی به صورت کامل وقتی که شیر بسته است انجام می گیرد.
- وقتی که شیر باز است مسیر جریان آب به اندازه قطر لوله باز می شود.
- نیازی به بررسی همیشگی ندارد.
- استفاده از زبانه چدن داکتیل در زبانه فلزی.
- استفاده از رینگ برنزی برای آب بندی.
- برخی به روش الکترواستاتیک رنگ آمیزی می شوند تا از آن ها در مسیر لوله های آب آشامیدنی استفاده شود.
مهمترین مزایای شیرهای کشویی افت فشار کم، ظرفیت بالا و میزان فرسایش کم آنها میباشد.
